Rollups, Ethereum gibi blok zincirlerinde ölçeklenebilirlik ve işlem hızını artırmak için kullanılan ikincil katman çözümleridir. Rollups, ana blok zincirine karşı daha hızlı ve daha az maliyetli işlem yapabilme yeteneği sağlayarak ağın performansını artırır.
Optimistic Rollups ve zk-Rollups, iki farklı Rollup türüdür:
- Optimistic Rollups: Optimistic Rollups, ana zincire yapılan işlemleri azaltarak işlem hızını artırmayı hedefler. İşlem verileri ana zincire değil, Rollup zincirine aktarılır ve orada işlenir. Ancak, işlemlerin güvenliği ana zincire geri dönerek kanıtlanır. Eğer bir hata veya dolandırıcılık tespit edilirse, işlemler geri alınabilir. Optimistic Rollups, ana zincirde yapılan işlemler için bekleme süresini ve işlem ücretlerini azaltmada etkilidir.
- zk-Rollups (Zero-Knowledge Rollups): zk-Rollups, işlem verilerini ana zincire değil, Rollup zincirine taşıyarak işlem hızını artırır. Ancak, işlemler matematiksel kanıtlar ile ana zincire taşınır ve bu kanıtlar işlemin doğruluğunu ispatlar. Bu nedenle, işlemler geri alınamaz veya değiştirilemez. zk-Rollups, özel bilgiyi ifşa etmeden işlemleri doğrulamada ve işlem maliyetlerini düşürmede etkilidir.
Hem Optimistic Rollups hem de zk-Rollups, ana zinciri yükten kurtarmak ve işlem ücretlerini azaltmak için kullanılan ölçeklenebilirlik çözümleridir. İkincil katmanlarda gerçekleşen işlemler daha hızlı ve daha uygun maliyetlidir, ancak güvenliği ana zincir üzerinden sağlanır. Her iki yöntem de Ethereum ve diğer blok zincirlerinde ölçeklenebilirliği artırmak için önemli bir role sahiptir.