Peer-to-Peer (P2P), “eşten eşe” ya da “uçtan uca” olarak da Türkçe’ye çevrilebilen bir ağ topolojisi veya iletişim modelidir. P2P, merkezi bir sunucuya ya da aracıya ihtiyaç duymadan bilgisayarların veya cihazların doğrudan birbiriyle iletişim kurmasını ifade eder.
P2P’nin temel özellikleri şunlardır:
- Merkezsiz Yapı: P2P ağlarında, tüm katılımcılar eşit haklara sahip olup, her bir katılımcı hem istemci (kullanıcı) hem de sunucu (hizmet sağlayıcı) işlevi görebilir. Bu da merkezi bir otoriteye veya sunucuya bağımlılığı ortadan kaldırır.
- Ölçeklenebilirlik: P2P ağları, katılımcı sayısı arttıkça genellikle daha verimli hale gelir. Bu, geleneksel merkezi sunuculu ağların aksine, daha fazla kullanıcının sistemi yavaşlatmadığı anlamına gelir.
- Dayanıklılık: Merkezi bir sunucunun olmaması, P2P ağlarının potansiyel hedeflere karşı daha dirençli olmasını sağlar. Birkaç katılımcının ağdan çıkması, ağın genel performansını veya çalışabilirliğini etkilemez.
P2P’nin popüler uygulama alanları şunlardır:
- Dosya Paylaşımı: P2P, özellikle 2000’lerin başında, dosya paylaşım programları (örn. Napster, BitTorrent) ile popüler hale geldi.
- Kripto Paralar: Bitcoin ve diğer kripto paralar, P2P ağlarını kullanarak merkezi bir otorite olmaksızın işlemleri gerçekleştirir ve doğrular.
- P2P Kredilendirme: Geleneksel finans kurumlarına ihtiyaç duymadan bireylerin birbirlerine doğrudan kredi verebildiği online platformlar.
- VoIP Servisleri: Bazı sesli arama uygulamaları, kullanıcıların doğrudan birbirleriyle iletişim kurmasını sağlamak için P2P teknolojisi kullanır.
- MESH Ağlar: Özellikle kablosuz ağlarda, cihazların doğrudan birbiriyle iletişim kurarak bir ağ oluşturduğu sistemler.
P2P’nin sunduğu bu avantajlar, pek çok sektörde merkezi olmayan çözümler arayışını teşvik etmektedir. Bununla birlikte, P2P’nin yasadışı dosya paylaşımı için kullanılmasından kaynaklanan bazı yasal ve etik sorunlar da bulunmaktadır.